اینسایت در مریخ زلزله‌سنج نصب کرد

مدارگرد شناسایی مریخ ناسا اخیرا تصاویری از فضاپیمای سطح‌نشین اینسایت (InSight) را که در سیاره سرخ قرار دارد، ثبت کرده است.

بنابراین تصاویر اولین ابزار این فضاپیما کاوش خود بر روی سطح مریخ را آغاز کرده است.

مدارگرد شناسایی مریخ (MRO – Mars Reconnaissance Orbiter) یک فضاپیمای چندمنظوره ناسا است که برای شناسایی و اکتشاف مریخ از روی مدار، طراحی شده‌ است. هنگامی‌که این مدارگرد به مدار مریخ رسید، به پنج فضاپیمای دیگر در مدار یا روی سطح آن سیاره شامل نقشه‌بردار سراسر مریخ، مارس اکسپرس، اودیسه مریخ و دو مریخ‌نورد پیوست و سپس به بیشترین رکورد عملکرد یک فضاپیما در اطراف مریخ رسید.

مدارگرد شناسایی مریخ شامل یک دسته از افزارهای علمی از قبیل دوربین‌ها، طیف‌سنج‌ها و رادار هستند که برای کاوش زمین‌چهره‌ها (landform)، چینه‌شناسی، کانی‌ها و یخ مریخ هستند.

تصاویر جدید از "اینسایت" نشان می‌دهد لرزه‌سنج بر روی سطح مریخ قرار دارد. لرزه‌سنج می‌تواند امواج ساختار داخلی سیاره مریخ را ثبت کرده و به دانشمندان در توضیح مسئله پر رمز و راز "زلزله مریخ" (marsquake ) کمک کند.

به گفته ناسا فضاپیمای "اینسایت" عملکردی صحیح و بی‌نقص دارد و همانند آنچه برنامه‌ریزی شده بود، عمل می‌کند.

"تام هافمن" (Tom Hoffman)، مدیر پروژه  "اینسایت" از آزمایشگاه پیش‌رانش جت، گفت: "اینسایت" حتی عملکردی بهتر از آنچه ما برنامه‌ریزی کرده بودیم، دارد و اینکه زلزله‌سنج توانست با موفقیت توسط یک بازوی مکانیکی از فضاپیما جدا شود، بهترین هدیه کریسمس ما است.

تیم تحقیقاتی "اینسایت" از زمان فرود موفقیت آمیز این فضاپیما بر مریخ در ۲۶ نوامبر، در حال تلاش است تا دو ابزار علمی اختصاصی این دستگاه هر چه زودتر بر روی سطح مریخ قرار گیرند.

یکی از از این دو ابزار لرزه‌سنج و دیگری "پروب دما" (heat probe)  است.

در روز سه شنبه، ۱۸ دسامبر، مهندسان "اینسایت" دستورات جدید خود را به فضاپیما فرستادند.

در روز چهارشنبه، ۱۹ دسامبر، لرزه‌سنج به طور مستقیم بر روی مریخ و در جلوی "اینسایت" قرار گرفت.

"بروس بنردت" (Bruce Banerdt)، پژوهشگر اصلی فضاپیمای "اینسایت"، گفت: استقرار لرزه‌سنج همانند فرود "اینسایت" در مریخ است. لرزه‌سنج مهمترین ابزار "اینسایت" است، ما برای تکمیل حدود سه چهارم اهداف علمی خود به آن نیاز داریم.

این دستگاه به منظور شناسایی کوچکترین حرکت تمام سطوح مریخ است. این وسیله بسیار حساس است، به طوری‌که می‌تواند یک موج لرزه‌ای با شعاع نصف یک اتم هیدروژن را اندازه‌گیری کند. کارشناسان معتقدند زلزله‌ای که در مریخ رخ می‌دهد، دارای مقیاسی کمتر از ۰.۶ ریشتر است.

محققان ناسا اخیرا توسط تصاویری که به وسیله "دوربین های‌رایز"(HiRISE) و تصاویر "مدارگرد شناسایی مریخ"(MRO)  ثبت شده،‌ موفق به شناسایی مکان دقیق فرود "اینسایت" شدند. این تصاویر طی دو بازه زمانی یعنی ۶ و ۱۱ دسامبر ثبت شدند. سطح‌نشین، سپر حرارتی و چتر نجات در فاصله حدود ۱۰۰۰ فوت (چند صد متر) از یکدیگر در "هامونه الیسیوم"(Elysium Planitia) محل فرود "اینسایت" قرار دارند.

محل فرود "اینسایت"، "هامونه الیسیوم"(Elysium Planitia) دومین منطقه بزرگ آتشفشانی در مریخ است.

 دوربین "های‌رایز" یا اچ‌آی‌آرآی‌اس‌ای (HiRISE) یک دوربین عکاسی با قابلیت‌های بسیار بالا است که مدارگرد شناسایی مریخ به آن مجهز است. دوربین های‌رایز ۶۵ کیلوگرم (۱۴۳ پوند) وزن دارد و با هزینه ۴۰ میلیون دلار و زیر نظر و با راهنمایی آزمایشگاه مطالعات ماه و سیارات "دانشگاه آریزونا" ساخته شده‌ است.

• فضاپیمای اینسایت

فضاپیمای رباتیک سطح‌نشین مریخ "اینسایت" (InSight) ناسا نخستین تصویر سلفی خود را تنها مدتی پس از رسیدن به سیاره سرخ، ارسال کرد.

این فضاپیما ۵ مه ۲۰۱۸ از کالیفرنیا به فضا پرتاب شد و در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۸ ساعت ۱۱:۱۶ شب به وقت تهران روی سطح مریخ فرود آمد.

وظیفه این فضاپیما، بررسی بخش‌های عمیق مریخ است تا اطلاعاتی مانند علائم حیاتی این سیاره، پالس و دمای آن را بررسی کند. به گفته ناسا، این فضاپیما برای نخستین بار، امکان بررسی سیاره مریخ را از زمان تشکیل آن ( ۴.۵ میلیارد سال گذشته) فراهم خواهد کرد.

محل فرود اینسایت، "هامونه الیسیوم"(Elysium Planitia) دومین منطقه بزرگ آتشفشانی در مریخ است که مسطح و عاری از سنگ است و این برای سالم بودن تجهیزات "اینسایت" بسیار مناسب است.

"اینسایت" ظرفیت حمل ۵۰ کیلوگرم بار مفید را داشت و بار او شامل تجهیزات علمی همچون لرزه‌سنج، جعبه حسگر بار، دوربین‌ها، سامانه نصب تجهیزات و پس‌بازتابگر لیزری (Retroreflector) بود.